Klassieke zang als uitvaartmuziek
09 februari 2022 
12 min. leestijd

Klassieke zang als uitvaartmuziek

Hoe wil je herinnerd worden als je er niet meer bent? Wat is de meest waardevolle manier om afscheid te nemen van je dierbare? De antwoorden op deze vragen vormen een belangrijke basis bij het organiseren van een begrafenis of crematie. Uitvaartmuziek is een prominent en niet te missen onderdeel van de afscheidsceremonie. Een optreden van een sopraan, bariton trio of zangkoor zorgt bij de uitvaart voor een bijzondere connectie tussen de aanwezigen.



"O Mio Babbino Caro is een muziekstuk met dierbare herinneringen aan mijn vader." "De lofzang Amazing Grace heeft mijn vrouw voor haar eigen begrafenis uitgekozen." Dit zijn uitspraken van families die bewust kozen voor de klassieke zangstem. Wat is het toch dat een aria, ballade of canzonetta ons zo in vervoering kan brengen? Ondanks het feit dat de stem als een van de favoriete instrumenten wordt gezien, is de muziekkeuze bij afscheidsceremonies regelmatig anders. Kiest men voor het genre klassiek, dan zien we dat de voorkeur vaak valt op instrumentale muziekstukken. Dit in tegenstelling tot popmuziek, waarbij liedjes waarin gezongen wordt, het populairste zijn.

Een afscheidsdienst waarvan men de invulling van te voren kan voorspellen, wordt doorgaans als onpersoonlijk ervaren. Daarentegen is live muziek áltijd verrassend en respectvol. Bovendien wordt hiermee een gebaar van oprechte betrokkenheid gemaakt. De inzet en uitstraling van professionele musici die hun muziek live ten gehore brengen, zorgen voor een verbinding tussen de mensen die afscheid nemen. Daarbij komt dat een uitvaart met echte musici, bij blijft.

En zo vormen de klanken van uitvaartmuziek een warme deken en gaan de klanken rechtstreeks het gevoel in. Omdat de muziekstukken speciaal zijn uitgekozen ter nagedachtenis aan hem of haar, vormen deze een bodem voor nieuwe herinneringen.


"...Dit is wat muziek zou moeten doen en wellicht zang helemaal. Om mensen in hun ziel te raken met je stem."

Deze uitspraak was van de zeer talentvolle belcanto zangeres Edita Gruberová, ook wel de ideale Königin de Nacht genoemd. De Königin is een figuur uit Die Zäuberflöte van Wolfgang Amadeus Mozart. De beleving van hoe wij een stem ervaren is uniek ten opzichte van andere instrumenten. Al bij de eerste toon is de identiteit van de zanger of zangeres waar te nemen. Iets wat bij het horen van een ander instrument lastiger kan zijn. Over de groten der klassieke zangkunst wordt ook gezegd dat zij niet zingen maar de zangstem zijn.


Van de mensen die een muziekvoorstelling bezoeken, gaat maar een klein gedeelte naar een opera of operette. Deze trend is voor de keuze van uitvaartmuziek redelijk gelijk. Families kiezen vaker voor andere klassieke instrumenten zoals een duo harp en viool, cello en piano of een strijkkwartet. Het zijn vooral bepaalde muziekstukken zelf die populair zijn zoals het Ave Maria. Toch willen we graag stilstaan bij het genre klassieke zang omdat de keuze hiervoor erg bewust gemaakt lijkt te worden. Door families en personen die zelf hun eigen uitvaart vormgeven. Waarschijnlijk heeft het er ook mee te maken dat het beheersen de klassieke zangstem als moeilijk wordt gezien door zangers en zangeressen van het genre lichte muziek. Door het toevoegen van een zeldzaam element aan de uitvaart, onderstrepen nabestaanden de moeite die zij voor hun geliefde willen doen.

Volgens musicus Jess Gillam is het spannende van een live optreden, het feit dat het gevaarlijk is. In de zin van dat je ergens bij jezelf denkt, 'onthouden ze hun tekst wel?' En 'voor hoelang kunnen ze hun adem nog inhouden?' terwijl ze tegelijkertijd de hele ruimte vullen met hun stem. Dit is pure magie! Aldus Jess.

De geschiedenis van klassieke muziek is rijk en dynamisch en er hangt een allure om dit muziekgenre heen. Ondanks het feit dat klassieke muziek oorspronkelijk is geschreven voor de elite (koningshuizen en aristocratie) heeft ook de arbeidersklasse deze muzikale stroom omarmd. In de moderne tijd is dit onder andere door de bijdrage van:

  • Musicals zoals "Phantom of the Opera"
  • Het popnummer "Barcelona" van Freddy Mercury en Montserat Caballé
  • Orkestleider en violist André Rieu
  • Tenor Luciano Pavarotti

Een aria is een gezongen stuk uit een opera en geschreven voor één zangstem. De zanger of zangeres zingt met of zonder muzikale begeleiding. Bijvoorbeeld begeleid door een symfonieorkest of huiskamerorkest.

Andere ensembles kunnen een duo, kwartet of koorzang zijn. Meer informatie over muziekformaties is hier te vinden.

Door te kiezen voor de aanwezigheid van échte musici, wordt de crematie of begrafenis een eervol moment. Het is een uitdaging om te omschrijven wat er gebeurt op het moment dat er live muziek wordt gemaakt. Er komt dan een stroming vrij die voelbaar is voor alle aanwezigen. De beleving van het kijken en luisteren naar artiesten die op respectvolle wijze een invulling geven aan de uitvaart, wordt door de nabestaanden op prijs gesteld. Hiermee wordt voldaan aan een afscheid die eer biedt aan de overleden persoon.

Voor de geoefende oor is het horen wie er gitaar of piano speelt. Toch is er bijna niets karakteristieker dan iemands stemgeluid. Een zanger of zangeres neemt je met zijn of haar eigen inbreng mee in het muziekstuk dat wordt voorgedragen. De gewaardeerde zangtechniek belcanto, welke afkomstig is uit de Renaissance, is voor de meeste popzangers een uitdagende om te zingen. Luisteren en kijken naar klassiek gezang tijdens begrafenis of crematie is extra speciaal omdat het een manier van zingen is dat minder vaak voorkomt ten opzichte van andere zangtechnieken.

Muziekstukken worden door families en personen die hun eigen uitvaart vormgeven, vaak uitgekozen vanwege de herinneringen die men eraan heeft. Toch wordt sommige muziek vaker gekozen dan andere.

  1. Ave Maria - Bach / Gounod of Schubert
  2. O Mio Babbino Caro - Giacomo Puccini
  3. Amazing Grace - John Newton
  4. Madama Butterfly - Giacomo Puccini
  5. Bist Du Bei Mir - Johann Sebastian Bach
  6. Requiem Op. 48: V Pie Jesu - Gabriel Fauré
  7. Cantata 208 - Robert King
  8. Requiem Op. 48: VIII In Paradisum - Gabriel Fauré
  9. When I Am Laid In Earth - Henry Purcell
  10. È strano, è strano! - Giuseppe Verdi


De aanwezigheid van uitvaartmusici kan een schitterende beleving brengen aan het afscheid. Bekijk het interview met een onze klassieke uitvaartzangeressen. Hierin gaan wij met haar in gesprek over de waardevolle bijdrage die klassieke zang kan geven aan de uitvaart. Wil je meer weten over de mogelijkheden van live uitvaartmuziek, neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op.



Over de schrijver
Familiebanden, verbinding, beleving en muziek zijn voor mij belangrijke thema's waar ik anderen mee kan ondersteunen in hun rouwproces. In mijn rol om live uitvaartmuziek te verzorgen, komen verschillende aspecten van mijn passies samen. Het is erg dankbaar om een familie met live muziek te mogen ondersteunen.
Reactie plaatsen